Mianem urządzenia mierniczego określa się przyrząd lub jego element, który umożliwia wykonanie pomiaru jakiejś ściśle określonej wielkości. Pomiary mogą być wykonywane jako pojedyncze pomiary lub w połączeniu z mierzeniem innych wielkości. Najczęściej jednak wiąże się to z wykorzystaniem innych urządzeń pomiarowych. Każde tego typu urządzenia działa o dokładnie określonych wartościach. Podziału urządzeń pomiarowych można dokonać na podstawie funkcji, które spełniają, sposób wykonywania kontroli, rodzaju wielkości, które mierzą.
Podstawowe rodzaje mierników pomiarowych
Funkcje, jakie mogą spełniać urządzenia pomiarowe są różne. Zaliczamy do nich miernicze, rejestrujące, będące detektorem lub charakterografem. Miernik to przyrząd, który pozwala na zmierzenie między innymi napięcia elektrycznego, ciśnienia czy nawet wilgotności. Może posiadać on wyświetlać cyfrowy lub występować w postaci wskazówek, z których należy odczytać zmierzoną wielkość. W zależności od mierzonej wielkości za pomocą miernika wyróżnia się amperomierz, galwanometr, watomierz czy woltomierz. Rejestrator to urządzenie służące do rejestrowania i archiwizacji danych o zmierzonych wielkościach podczas wykonywanych pomiarów. Ich podziału dokonuje się ze względu na sposób rejestracji informacji na papierowe i cyfrowe. Charakterograf to przyrząd, który służy do bardzo szybkich pomiarów w zakresie charakterystyk prądowo-napięciowych. Dekoder to z kolei miernik pozwalający na wykrywanie i rejestrowanie w niektórych przypadkach. Wykrywać można różne przedmioty oraz zjawiska fizyczne. Najczęściej dokonuje się detekcji takich zjawisk, które są trudno wykrywalne przez ludzkie zmysły. Pozwalają one w takich sytuacjach wykryć nadejście sygnału z odpowiednim wyprzedzeniem. Dzięki obecności detektorów możliwe jest zapisanie pojawienia się konkretnego sygnału w taki sposób, że staje się on widzialny i zrozumiały dla człowieka. Same detektory można podzielić na kilka rodzajów: wykrywające cząstki (na przykład elementarne), promieniowanie elektromagnetyczne, parametrów fizycznych, wszelkich zmian, które wystąpiły w składzie chemicznym związku.
Urządzeń mierniczych jest wiele rodzajów. Służą one do pomiarów podstawowych wielkości fizyko-chemicznych. Dzięki temu człowiek jest w stanie przewidzieć w pewnym stopniu pogodę czy zbliżające się niebezpieczeństwo w postaci trzęsienia ziemi czy tornada. Urządzenia pomiarowe pomagają także w prowadzeniu badań naukowych i obserwowaniu dotąd nieznanych zjawisk. Ich zastosowanie może być także wykorzystane w diagnostyce medycznej.